Täzelikler

 Düýn hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ýaponiýa saparynyň çäklerinde “EKSPO — 2025” Bütindünýä sergisinde Türkmenistanyň Milli güni mynasybetli dabaraly çärelere gatnaşdy.

 Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda Türkmenistan oňyn Bitaraplyk, parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk, sebit we dünýä derejesinde deňhukukly hyzmatdaşlyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasat strategiýasyny üstünlikli durmuşa geçirýär. Şunda dünýäniň ýurtlary bilen söwda-ykdysady gatnaşyklary giňeltmäge möhüm ähmiýet berilýär. Ýurdumyzyň “EKSPO — 2025” sergisine gatnaşmagy hem munuň aýdyň güwäsidir.

 Bütindünýä “EKSPO” sergisi ýurtlary, kompaniýalary we guramalary öz gazananlary, täze tehnologiýalar, medeniýetler bilen tanyşdyrmak üçin bir ýere jemleýän özboluşly halkara çäredir. Ilkinji Bütindünýä sergisi 1851-nji ýylda Londonda geçirildi. Şondan bäri hem bu gözden geçirilişler tejribe alyşmak, gazanylan üstünlikler bilen tanyşmak üçin netijeli meýdança bolup hyzmat edýär.

 “EKSPO — 2025” Bütindünýä sergisi Osakadaky Ýumeşima emeli adasynda 2025-nji ýylyň 13-nji aprelinden 13-nji oktýabryna çenli dowam eder. Uzynlygy 2 kilometre golaý, ini 30 metr, beýikligi 12 metrden 20 metre çenli ýetýän uly halka şekilindäki agaç desga sergi toplumynyň esasy bölegi bolup durýar. Desganyň içinde esasy pawilýonlar, şol sanda milli pawilýonlar, şeýle hem halkara guramalaryň, iri kompaniýalaryň pawilýonlary ýerleşýär. Osaka sergisi “Ýaşaýşymyz üçin geljegiň jemgyýetini döredýäris” diýen esasy mowzukda guralyp, ol “Durmuşy halas etmek”, “Durmuş mümkinçiliklerini giňeltmek”, “Durmuşy birleşdirmek” atly üç kiçi mowzuga bölünýär. Bütindünýä sergisiniň “Durmuşy halas etmek” mowzugynda saglyk, howpsuzlyk, daşky gurşawy goramak meselelerine aýratyn üns berilýär. “Durmuş mümkinçiliklerini giňeltmek” mowzugy tehnologiýalaryň, bilimiň we innowasiýalaryň adamlaryň mümkinçiliklerini giňeltmäge ýetirýän täsiri bilen tanyşdyrýar. “Durmuşy birleşdirmek” mowzugynda bolsa medeniýete, bilelikdäki döredijilige üns berilýär.

 Serginiň “Adamzadyň durmuş barlaghanasy” konsepsiýasy bilelikde täze pikirleri döretmek we ählumumy meseleleriň çözgüdini işläp taýýarlamak üçin hyzmatdaşlyk meýdançasyny göz öňünde tutýar. Onda öňdebaryjy tehnologiýalar, şol sanda 5G aragatnaşyk ulgamy, emeli aň, uçýan awtoulaglar, daşky gurşawa zyýansyz infrastrukturalar, terjimeçi robotlar, ylmyňdyr tehnikanyň soňky gazananlary tanyşdyrylar. Bütindünýä sergisiniň çäklerinde howanyň üýtgemegi we azyk howpsuzlygy ýaly möhüm meseleler ara alnyp maslahatlaşylar. Adam bilen tehnologiýalaryň özara baglanyşygyna aýratyn üns çekiler. Bilimiň hilini ýokarlandyrmaga, adamlaryň mümkinçiliklerini giňeltmäge gönükdirilen täze işläp taýýarlamalar tanyşdyrylar. Wirtual hakykat, emeli aň, robotlaşdyrylan ulgamlar durmuşyň dürli ulgamlaryny özgertmek babatda uly kuwwaty açyp görkezer. Şeýle hem sergide ekologik durnuklylyga möhüm üns berler. Myhmanlar gaýtadan dikeldilýän energetika, galyndylary gaýtadan işlemek, durnukly oba hojalygy ýaly ulgamlarda innowasion çözgütler bilen tanşyp bilerler.

 ...Ir bilen hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň awtoulag kerweni “EKSPO — 2025” Bütindünýä sergisiniň ýokary derejeli myhmanlary kabul ediş binasynyň merkezi girelgesiniň öňüne geldi. Bu ýerde döwlet Baştutanymyzy Ýaponiýanyň “EKSPO — 2025” Bütindünýä sergisi boýunça ministri Ito Ýoşitaka, “EKSPO — 2025” Bütindünýä sergisiniň Baş komissary Haneda Koji, Ýapon-türkmen parlamentara dostluk toparynyň başlygy Endo Toşiaki mähirli garşyladylar. Binanyň foýesinde döwlet Baştutanymyz “EKSPO — 2025” Bütindünýä sergisiniň Hormatly myhmanlar kitabynda ýadygärlik ýazgy galdyrdy.

 Soňra hormatly Prezidentimiz we Ýaponiýanyň “EKSPO — 2025” Bütindünýä sergisi boýunça ministri dabaranyň geçirilýän ýerine — “Milli günler” binasyna barýarlar. Bu ýerde Türkmenistanyň hem-de Ýaponiýanyň Döwlet senalary ýaňlanýar, iki ýurduň Döwlet baýdaklary galdyrylýar. Türkmenistanyň şu gezekki Bütindünýä sergisinde ilkinjileriň biri bolup öz Milli gününi geçirýändigini bellemek gerek.

 Ýaponiýanyň “EKSPO — 2025” Bütindünýä sergisi boýunça ministri Ito Ýoşitaka dabarany açyp, Türkmenistanyň Milli gününiň dabarasynyň geçirilmegi mynasybetli Ýaponiýanyň Hökümetiniň adyndan gutlaglaryny beýan etdi hem-de serginiň ilkinji Milli gününi Onuň Alyhezreti, Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Türkmenistan bilen bilelikde bellemegiň özi üçin uly hormatdygyny aýtdy. “Hormatly Türkmenistanyň Prezidenti we türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow iki dostlukly ýurduň arasyndaky hyzmatdaşlygy ösdürmäge uly ähmiýet berýärler” diýip, Ito Ýoşitaka nygtady hem-de Ýaponiýanyň we dünýäniň dürli künjeklerinden gelen adamlaryň Türkmenistanyň pawilýonyna baryp görjekdiklerine hem-de ýurdumyzyň özüne çekijiligi baradaky maglumatlar bilen giňden tanyşjakdyklaryna ynam bildirdi.

 Soňra hormatly Prezidentimize söz berilýär. Döwlet Baştutanymyz dabara gatnaşyjylary “EKSPO — 2025” Bütindünýä sergisinde Türkmenistanyň Milli gününiň açylmagy bilen tüýs ýürekden gutlap, sergä gatnaşyjylara uly üstünlikleri arzuw etdi hem-de döredilen ajaýyp şertler üçin guramaçylara çuňňur minnetdarlygyny bildirdi.

 Hormatly Prezidentimiz “EKSPO — 2025” Bütindünýä sergisiniň döwletleriň, halkara guramalaryň, ykdysady we maliýe institutlarynyň, işewürleriň arasynda hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga ýardam edýändigini, ykdysady, maýa goýum gatnaşyklary üçin netijeli ugurlary, öňdebaryjy ideýalary, tehnologik çözgütleri öňe sürýändigini belledi.

 Häzirki Bütindünýä sergisiniň Türkmenistan üçin aýratyn ähmiýeti bardyr. Bu sergi Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 2025-nji ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etmegi bilen gabat gelýär. Parahatçylyk, ynanyşmak, deňhukuklylyk bütindünýä ykdysady gatnaşyklarynyň esasyny düzmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we Türkmenistanyň Milli gününi açmak bilen, ýurdumyzyň dünýä döwletleri bilen hyzmatdaşlyga, dürli ugurlarda bilelikdäki başlangyçlary durmuşa geçirmäge taýýardygyny tassyklady.

 Bellenilişi ýaly, dünýäniň energetika taýdan öňdebaryjy döwletleriniň biri hökmünde Türkmenistan energiýa serişdelerini halkara bazarlara ibermek üçin iri taslamalary öňe sürýär. Hyzmatdaşlar bilen bilelikde möhüm ähmiýetli taslamalary amala aşyrmaga gatnaşýar. Türkmenistanyň sergisine gelýänler ýurdumyzyň senagaty, oba hojalygy, dokma, himiýa senagaty, syýahatçylyk pudaklarynda we beýleki ugurlarda ýeten sepgitleri bilen tanşyp bilerler. Bu üstünlikleriň ählisi dürli pudaklarda milli ykdysadyýetimizi döwrebaplaşdyrmaga gönükdirilen düýpli özgertmeleriň netijeleridir.

 Oýlanyşykly alnyp barylýan daşary ykdysady syýasat döwletimiziň üstünlikli we durnukly ösüşiniň möhüm bölegi bolup durýar. Türkmenistan daşary ykdysady gatnaşyklaryny yzygiderli ösdürýär. Ýurdumyz halkara söwda, maýa goýum we tehnologik işlere gatnaşýar. Osakada geçirilýän şu günki dabara hem Ýaponiýa bilen netijeli hem-de dostlukly hyzmatdaşlygy ýola goýandygymyzy görkezýär diýip, Arkadagly Gahryman Serdarymyz aýtdy hem-de ýurdumyzyň Ýaponiýa uzak möhletli, ygtybarly we durnukly hyzmatdaş hökmünde garaýandygyny nygtady.

 Döwlet Baştutanymyz Ýaponiýanyň köp sanly işewür toparlarynyň ýurdumyzyň ýangyç-energetika, gurluşyk, ulag pudaklarynda iri maýa goýum taslamalaryny durmuşa geçirmäge işjeň gatnaşýandyklaryny belläp, bu işleri amala aşyrmakda uly tagallalary edýändikleri üçin Ýaponiýanyň Hökümetine we işewürlerine minnetdarlyk bildirdi hem-de hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de berkidiljekdigini aýtdy.

 Hormatly Prezidentimiz Ýaponiýada Türkmenistanyň milli sergisini görkezmegiň ýurdumyz üçin uly hormatdygyny, şu günki dabaranyň Bütindünýä sergisiniň açylyşynyň ilkinji günlerinde geçirilýändigini aýratyn belläp, Türkmenistanyň milli sergisiniň işewür gatnaşyklary ýola goýjakdygyna, hyzmatdaşlyk üçin täze mümkinçilikleri açjakdygyna berk ynam bildirdi we hemmeleri “EKSPO — 2025” Bütindünýä sergisinde Türkmenistanyň Milli gününiň açylmagy bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlady.

 Dabarada Türkmenistanyň medeniýet we sungat ussatlarynyň joşgunly çykyşlary ýaýbaňlandyryldy. Olaryň ýerine ýetiren aýdym-sazlarynda berkarar Watanymyzyň, halkymyzyň bagtyýar durmuşynyň, baý taryhynyň, asylly däpleriniň waspy ýetirildi.

 Soňra hormatly Prezidentimiz hem-de Ýaponiýanyň resmi adamlary Türkmenistanyň milli pawilýonyna bardylar. Pawilýonyň öňünde medeniýet we sungat ussatlary çykyş edýärler.

 Türkmenistanyň pawilýonynyň aýlawly üçburçluk görnüşindäki şekili täzelenişi, durnukly ösüşi alamatlandyrýar. Binanyň üçegi türkmen halkynyň gadymy şaý-sepleriniň biri bolan gülýakadan, daşky görnüşi bolsa Garagum sährasyndan ylham alnyp döredilipdir. Şeýle hem binanyň daşky bezeginde türkmen halysynyň gölleri, ady äleme dolan ahalteke bedewiniň şekili, gözel tebigatymyzyň ajaýyp keşbi öz beýanyny tapýar. Türkmenistanyň milli pawilýony gadymy däp-dessurlaryň we döwrebaplygyň jemlenýän ýeri bolup, haýran galdyryjy görnüşleri bilen myhmanlaryň ünsüni özüne çekýär. Haly gölleri ata-babalarymyzyň şöhratly taryhy barada habar berýän bolsa, Garagum sährasy türkmen tebigatynyň gözelligini we köpdürlüligini beýan edýär. Pawilýonyň gurluşygynda ekologik taýdan arassa serişdeler ulanylypdyr.

 Dabara gatnaşyjylaryň şowhunly el çarpyşmalary astynda döwlet Baştutanymyz milli pawilýonyň toý bagyny kesýär. Hormatly Prezidentimiz we Ýaponiýanyň resmi adamlary binanyň içine geçýärler. Bu ýerde belent mertebeli myhmanlara pawilýon barada giňişleýin maglumat berilýär.

 Pawilýon üç gatdan ybarat bolup, onuň döwrebap tehnologiýalar bilen üpjün edilen birinji gatynda Türkmenistanyň taryhy, medeniýeti, ykdysady ösüşleri we tebigy baýlyklary bilen tanyşdyrýan immersiw görkezme zaly ýerleşýär. Bölümde täze tehnologiýalaryň, multimedia enjamlarynyň giňden ulanylmagy ösüşiň, rowaçlygyň ýoly bilen ynamly gadam urýan Türkmenistanyň köpugurly ykdysady hem-de medeni kuwwaty, ösüşiniň ileri tutulýan ugurlary, geljegi barada aýdyň düşünje we doly maglumat almaga mümkinçilik berýär.

 Pawilýon bilen tanyşlyk ýurdumyzyň taryhyny, gözel tebigatyny, milli baýlyklaryny, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýeten belent sepgitlerini beýan edýän, 3D animasiýa görnüşinde taýýarlanan wideoşekile tomaşa etmek bilen başlanýar. Soňra hormatly Prezidentimiz we dostlukly ýurduň wekilleri ikinji gata barýarlar we ol ýerde Arkadag şäheriniň, ýurdumyzyň ministrlikleriniň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň sergi eksponatlary bilen tanyşýarlar.

 Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy we hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň tagallalary bilen Köpetdagyň ajaýyp künjeginde bina edilen, sebitde deňi-taýy bolmadyk Arkadag şäheriniň keşbinde milli binagärligiň iň gowy däpleri binagärlik we bezeg babatda häzirki zaman meýilleri bilen sazlaşykly utgaşýar. “Akylly” şäherde halkara ölçeglere laýyk gelýän toplumlaýyn infrastrukturanyň döredilmegi şäher ýaşaýjylary üçin oňaýly ýaşaýyş-durmuş şertlerini üpjün edýär. Şäheriň köçelerinde jemgyýetçilik ulagynyň ekologik taýdan arassa görnüşleri — elektrobuslar hem-de elektrotaksiler hereket edýär.

 “Akylly” öý tehnologiýalary ulanylyp gurlan döwrebap 5, 7, 9 gatly ýaşaýyş jaýlary, 2 gatly kottejler Arkadag şäheriniň aýratynlygydyr. Öýi dolandyrmagyň intellektual ulgamy internet tory arkaly öýleriň durmuş üpjünçiliginiň, howpsuzlygynyň ähli ugurlarynyň awtomatik we sazlaşykly işini üpjün edýär. Şunuň netijesinde, öýleri, hojalyk işlerini aralykdan, mysal üçin, smartfonyň kömegi bilen dolandyryp bolýar. Täze şäherde optiki-süýümli kommunikasion ulgamyň ornaşdyrylmagy ýokary tizlikli interneti ulanmaga mümkinçilik berdi. Ýokary hilli öýjükli aragatnaşygy üpjün etmek üçin 4G enjamlarynyň toplumy işe girizildi.

 Arkadag şäheri adamlaryň ýaşamagy, zähmet çekmekleri, dynç almaklary üçin iň kämil we amatly, döwrüň talaplaryna laýyk gelýän şäherleriň birine öwrüldi. Häzirki wagtda şäheriň ikinji tapgyrynyň gurluşygy batly depginler bilen dowam edýär. Taslamanyň çäklerinde azyk harytlaryny, senagat, derman serişdelerini, lukmançylyk önümlerini öndürjek önümçilik hem-de hyzmat ediş desgalary gurulýar. Arkadag şäherinde lukmançylyk klasteriniň önümçilik toplumlaryny kemala getirmegiň konsepsiýasynyň çäklerinde «Arkadag Medisina Klasteri Menejment» kärhanasy döredildi. Kärhanada saglygy goraýyş ulgamynda gündelik peýdalanylýan lukmançylyk serişdeleriniň görnüşleri, şol sanda ýokary ekologik talaplara laýyk gelýän pamyklar, dokalmadyk matadan bir gezeklik agyz-burun örtükleri, başgaplar, halatlar, ýorgan-düşek daşlyklary, aýakgap örtükleri, hassahanalar üçin zerur bolan saglyk maksatly serişdeler öndürilýär. Häzirki wagtda kärhana tarapyndan öndürilýän önümleriň görnüşlerini artdyrmak babatda ylmy taýdan esaslandyrylan işler alnyp barylýar.

 Gurluşyk-senagat toplumy milli ykdysadyýetimiziň iň çalt ösýän pudaklarynyň biridir. Häzirki döwürde ýurdumyzyň ähli künjeklerinde öňdebaryjy enjamlar bilen üpjün edilen binagärlik desgalary, döwrebap edara ediş binalary, amatly ýaşaýyş jaýlary, iri önümçilik kärhanalary gurlup ulanmaga berilýär. Olaryň gurluşygynda bildirilýän talaplara laýyklykda, ýerli howa şertlerine, ekologik kadalara gabat gelýän ýokary hilli gurluşyk serişdeleri ulanylýar. Daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan, eksport ugurly önümleriň öndürilýän möçberini artdyrmak boýunça öňde goýlan wezipelere laýyklykda, içerki bazary ýerli çig malyň esasynda öndürilýän gurluşyk serişdeleri bilen üpjün etmek meselelerine aýratyn üns berilýär. Türkmenistanda öndürilýän önümleriň ýokary hilini, bäsdeşlige ukyplylygyny gazanmak maksady bilen, pudagyň maddy-enjamlaýyn binýady yzygiderli pugtalandyrylýar, döwrebap kärhanalar gurulýar.

 Türkmenistany senagatlaşdyrmak boýunça ýaýbaňlandyrylan maksatnamalaryň çäklerinde iri senagat kärhanalarydyr desgalar ulanmaga berilýär. Ýurdumyzyň ähli sebitlerinde dünýä belli önüm öndürijileriň iň kämil enjamlary bilen enjamlaşdyrylan döwrebap gaz turbinaly elektrik stansiýalary, elektrik geçiriji ulgamlar, elektrik paýlaýjy beketler gurulýar, paýtagtymyzyň, beýleki şäherleriň, ilatly ýerleriň energiýa üpjünçilik ulgamy täzelenýär.

 Soňky ýyllarda energetika senagatynyň önümçilik kuwwatynyň ep-esli artmagy döwletimiziň energetika kuwwatyny pugtalandyrmak bilen birlikde, elektrik energiýasyny goňşy döwletlere eksport etmek mümkinçiliklerini-de düýpli giňeldýär. Durmuşa geçirilýän iri halkara taslamalar, şol sanda Türkmenistan — Owganystan — Pakistan ýokary woltly elektrik geçiriji ulgamynyň çekilmegi hem şu maksatlara gönükdirilendir. Bu taslama tutuş sebitiň durmuş-ykdysady taýdan durnukly ösmegine ýurdumyzyň goşan uly goşandy bolar.

 Milli himiýa senagatynyň ösdürilmegine-de uly üns berilýär. Pudagy ösdürmegiň strategiýasy ýerli çig mallary netijeli peýdalanmaga, içerki bazarda we daşary ýurtlarda uly isleg bildirilýän ýokary hilli önümleri öndürmäge gönükdirilendir. “Türkmenhimiýa” döwlet konserni tarapyndan önümçilik kuwwatlyklaryny artdyrmak, öňdebaryjy tehnologiýalary ornaşdyrmak, pudagy ýokary derejeli hünärmenler bilen üpjün etmek boýunça yzygiderli işler durmuşa geçirilýär.

 “Türkmenhaly” döwlet birleşiginiň diwarlygynda ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizilen türkmen milli halyçylyk sungaty bilen tanyşdyrylýar. Bu sungat halkymyzyň dünýägaraýşyny, taryhyny özünde jemleýär. Nesilden-nesle geçip gelýän ruhy gymmatlyklarymyzy aýawly saklamak maksady bilen, täze taryhy döwürde dünýäniň medeni mirasynyň aýrylmaz bölegine öwrülen gadymy sungatymyzy wagyz etmek babatda giň gerimli işler amala aşyrylýar. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe gadymy halyçylyk sungatyny ösdürmäge täze itergi berildi. Pudagyň maddy-enjamlaýyn binýadyny mundan beýläk-de pugtalandyrmak, işiň netijeliligini ýokarlandyrmak maksady bilen, täze kärhanalar açylýar, olarda netijeli zähmet çekmek üçin ähli şertler döredilýär.

 Milli ykdysadyýetimiziň çalt depginler bilen ösýän pudaklarynyň ýene biri dokma senagatydyr. Onuň ýokary hilli önümlerine içerki we daşarky bazarlarda uly isleg bildirilýär. Türkmenistanyň Dokma senagaty ministrliginiň düzüminde ýokary tehnologiýaly önümçilik kärhanalaryny döretmek, ýerli çig maldan öndürilýän bäsdeşlige ukyply önümleriň görnüşlerini, möçberini artdyrmak boýunça uly işler amala aşyrylýar. «Türkmenistanda öndürilen» milli haryt nyşanynyň döredilmegi halkara bazarlarda bäsdeşlige ukyply önümleri öndürýän ýurt hökmünde Watanymyzyň abraýyny has-da belende galdyrmaga, onuň eksport kuwwatynyň artmagyna ýardam berýär. Pagta süýüminden ýüplükleri taýýarlaýan, dürli matalary dokaýan, tikinçilik önümlerini öndürýän kärhanalar ykdysadyýetimiziň depginli ösmegine saldamly goşant goşýar. Häzirki döwürde ýokary hilli, ekologik taýdan arassa «Gala», «Ýeňiş», «Goza», «Wada», «Nusaý», «Bedew», «Bürgüt», «Akpamyk», «Merw», «Jeýtun», «Mäne» ýaly haryt nyşanly dokma önümlerine içerki we daşarky bazarlarda uly isleg bildirilýär.

 Telekeçiligi ösdürmek hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda durmuşa geçirilýän ykdysady strategiýanyň esasy ugurlarynyň biridir. Häzirki döwürde hususy pudagyň öňünde azyk bolçulygyny has-da pugtalandyrmak, import edilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň öndürilýän möçberini artdyrmak, söwda hyzmatlaryny kämilleşdirmek ýaly wezipeler durýar. Ýurdumyzyň telekeçileri döwletimiz tarapyndan döredilýän giň mümkinçiliklerden netijeli peýdalanyp, döwrebap tehnologiýalar bilen üpjün edilen kärhanalarda öndürilen ýokary hilli, bäsdeşlige ukyply önümleriň eksportyny yzygiderli artdyrýarlar we halkara söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy ösdürmäge mynasyp goşant goşýarlar.

 Medeniýet ulgamy hem türkmen jemgyýetiniň ösüşiniň möhüm ugurlarynyň biridir. Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda bu ulgamy döwrebaplaşdyrmak, taryhy we medeni desgalary goramak hem-de aýawly saklamak boýunça toplumlaýyn işler durmuşa geçirilýär. Döredilen ygtybarly maddy-enjamlaýyn binýat medeniýet ulgamynyň edaralarynyň işini kämilleşdirmäge ýardam edýär. Ýurdumyzyň ähli künjeklerinde teatrlar, kitaphanalar, muzeýler, kinoteatrlar, kinokonsert merkezleri, sergi zallary, açyk sahna meýdançalary hereket edýär. Ýaşlaryň döredijilik ukyp-başarnyklaryny kämilleşdirmek, täze zehinleri ýüze çykarmak, olaryň mümkinçiliklerini açmak üçin zerur şertleri döretmek boýunça giň gerimli işler alnyp barylýar. Her ýylda geçirilýän döredijilik bäsleşikleri ýaşlaryň halkymyzyň bahasyna ýetip bolmajak ruhy hazynasyna, baý aýdym-saz medeniýetine gyzyklanmalaryny artdyrýar.

 Türkmenistanyň energetika syýasaty milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň biri bolan nebitgaz senagatyny hemmetaraplaýyn ösdürmäge we onuň halkara energetika ulgamyna okgunly goşulyşmagyny üpjün etmäge gönükdirilendir. Munuň özi ýurdumyzyň eksport mümkinçilikleriniň artmagyna ýardam edýär. Diýarymyzyň ýangyç-energetika toplumyny ösdürmekde ägirt uly “Galkynyş” gaz käniniň tapgyrlaýyn özleşdirilmegine aýratyn ähmiýet berilýär. Häzirki wagtda uglewodorod çig malyny gaýtadan işlemek boýunça iň täze enjamlar bilen enjamlaşdyrylan gazy gaýtadan işleýän toplumlar hereket edýär.

 Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň taslamasy Türkmenistanyň energetika strategiýasyny amala aşyrmakda nobatdaky anyk ädim bolup, ýangyç-energetika toplumyny döwrebaplaşdyrmak, geljegi nazara almak bilen, onuň kuwwatyny artdyrmak, energiýa serişdelerini dünýä bazaryna çykarmagyň täze ulgamlaryny döretmek üçin ygtybarly binýat bolup hyzmat eder. Bu iri taslama türkmen tebigy gazynyň Günorta Aziýa ýurtlaryna iberilmegini üpjün etmek bilen çäklenmän, eýsem, sebitde ykdysady hyzmatdaşlygy berkitmegiň, parahatçylygy we durnuklylygy pugtalandyrmaga ýardam bermegiň hem esasy şerti bolup durýar.

 Ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmek hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilýän döwlet syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biridir. Şunuň bilen baglylykda, oba hojalyk pudagyny toplumlaýyn we ylmy esasda ösdürmäge, pudagyň ykdysady netijeliligini ýokarlandyrmaga gönükdirilen giň gerimli işler alnyp barylýar. Dünýäniň öňdebaryjy tejribesi milli ekerançylyk däpleri bilen utgaşdyrylyp, önümçilige ornaşdyrylýar. Seçgiçilik, tohumçylyk ugrunda işleýän ylmy edaralar bilen netijeli hyzmatdaşlyga aýratyn ähmiýet berilýär. Oba hojalykçy alymlaryň, ugurdaş hünärmenleriň işleri, ekerançylaryň yhlasly zähmeti netijesinde oba hojalyk ekinleriniň hasyllylygy ýokarlanyp, berkarar döwletimiziň azyk binýady ygtybarly üpjün edilýär.

 Häzirki wagtda halkymyzyň baý medeni mirasyny, şol sanda behişdi bedewleri ösdürip ýetişdirmek we seýislemek baradaky köpasyrlyk däplerini aýawly saklamak, öwrenmek, wagyz etmek boýunça giň gerimli işler amala aşyrylýar. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe müňýyllyklaryň jümmüşinden gözbaş alýan atçylyk sungatymyza kuwwatly itergi berildi. Gahryman Arkadagymyzyň bu ugurda başyny başlan giň möçberli işleri Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda üstünlikli dowam etdirilýär. Ajaýyp ahalteke bedewleri okgunly ösýän Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyzyň düýpli özgertmeler ýolunda gazanýan üstünlikleriniň aýdyň nyşanydyr. Behişdi bedewleriň gözelligi, çydamlylygy, asyllylygy, wepalylygy, duýgurlygy, türkmen atşynaslarynyň, seýisleriniň, seçgiçileriniň ýokary ussatlyk derejesi hemmeleri haýran galdyrýar. Ahalteke bedewleriniň watany bolan Türkmenistan bilen atçylyk ulgamynda özara gatnaşyk etmäge gyzyklanma bildirýän daşary ýurtly hyzmatdaşlaryň sany barha artýar. 2010-njy ýylda Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen döredilen we ştab-kwartirasy Aşgabatda ýerleşýän Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň işi-de şu maksatlara gönükdirilendir.

 Alabaýlar hem ahalteke bedewleridir nepis halylar ýaly, halkymyzyň buýsanjy we şöhratydyr, milli gymmatlygydyr. Milli Liderimiziň başlangyçlary, hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary esasynda ýurdumyzda türkmen alabaýlarynyň dünýädäki şan-şöhratyny has-da belende götermek, olary gorap saklamak we köpeltmek, bu ugurda geçirilýän işleri halkara derejede wagyz etmek boýunça giň möçberli çäreler amala aşyrylýar. Alabaýlaryň taryhy gelip çykyşyny, häzirki günlere gelip ýetişini, aýratynlyklaryny ylmy esasda öwrenmek üçin ähli zerur şertler döredilýär. Halkara «Türkmen alabaý itleri» assosiasiýasy alabaýlaryň tohum arassalygyny gorap saklamak, dünýäde giňden wagyz etmek, welaýatlarymyzda we Aşgabat şäherinde gurlan merkezlerde türkmen alabaýlaryny ösdürip ýetişdirmek, köpeltmek, tohumçylyk-seçgiçilik işlerini alyp barmak, ýurdumyzda, daşary ýurtlarda türkmen alabaýlarynyň sergilerini, bäsleşiklerini guramak boýunça giň gerimli işleri alyp barýar.

 Döwletimiziň ykdysady we tehniki kuwwatyny pugtalandyrmak, aň-paýhas mümkinçiliklerini ýokarlandyrmak, halkymyzyň abadançylygynyň bähbidine ylym-bilim ulgamyny hemmetaraplaýyn ösdürmek hormatly Prezidentimiziň alyp barýan döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Ylmy-barlag institutlarynda, ýokary okuw mekdeplerinde, beýleki ugurdaş düzümlerde düýpli we amaly ylmy barlaglary geçirmek, olaryň gerimini giňeltmek üçin ähli zerur şertler döredilýär. Şunda ylmyň, bilimiň, önümçiligiň özara arabaglanyşygyna aýratyn orun berilýär. Ýaşlary ylym bilen meşgullanmaga çekmäge, zehinli alymlaryň täze neslini höweslendirmäge we goldamaga, dünýäniň ylmy jemgyýetçiligi bilen netijeli hyzmatdaşlygy berkitmäge uly üns berilýär. Pawilýonyň çäginde Türkmenistanyň bilim ulgamynyň gazanan üstünlikleri bilen tanyşdyrýan diwarlykda Gahryman Arkadagymyzyň jöwher zehininden dörän ajaýyp kitaplara giň orun berlipdir.

 Saglygy goraýyş we sport ulgamlarynda soňky ýyllarda gazanylan uly üstünlikler ýurdumyzda ilatyň saglygyny goramak boýunça amala aşyrylýan işleriň aýdyň beýanydyr. Milli Liderimiziň ýolbaşçylygynda işlenip taýýarlanan «Saglyk» Döwlet maksatnamasy häzirki wagtda hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilýär. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň özgertmeler maksatnamalarynyň çäklerinde soňky ýyllarda ähli welaýatlarymyzda Merkezi Aziýa sebitinde deňi-taýy bolmadyk häzirki zaman lukmançylyk merkezleri gurlup, saglygy goraýyş ulgamynyň infrastrukturasy döwrebaplaşdyrylýar. Bularyň ählisi ilata halkara standartlara laýyk gelýän ýokary hilli lukmançylyk hyzmatlaryny hödürlemäge ýardam berýär.

 Ýurdumyzyň ähli künjeklerinde döwrebap sport infrastrukturasy döredilip, iri ugurdaş desgalar yzygiderli gurlup ulanmaga berilýär. Bedenterbiýe-sagaldyş hereketine, ýokary netijeli sporta döwlet tarapyndan goldaw berilmegi bilen, halkara ýaryşlarda Türkmenistana wekilçilik edýän ýaş türgenleriň täze nesli kemala gelýär.

 Pawilýonyň ikinji gatynyň merkezinde ýurdumyzyň dermanlyk ösümlikleriniň sergisine aýratyn orun berlipdir. Türkmenistanyň dürli ekoulgamlary özünde jemleýän gaýtalanmajak ösümlik dünýäsi bar. Dermanlyk ösümlikler türkmen tebigatynyň özboluşly aýratynlyklarynyň biridir. Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň akademigi, lukmançylyk ylymlarynyň doktory Gahryman Arkadagymyzyň “Türkmenistanyň dermanlyk ösümlikleri” atly köp jiltli ylmy-ensiklopedik eserinde ýurdumyzda ösýän dermanlyk ösümlikleriň bejeriş häsiýetleri, olary ylmy we halk lukmançylygynda peýdalanmagyň mümkinçilikleri giňişleýin beýan edilýär. Türkmenistanyň dermanlyk ösümlikleriniň köpdürlüligi halk lukmançylygynyň baý medeni we taryhy däpleriniň kemala gelmegine ýardam edipdir. Bu ösümlikler diňe bir şypa çeşmesi bolmak bilen çäklenmän, eýsem nesilden-nesle geçirilip gelinýän medeni mirasyň hem möhüm bölegi bolup durýar. Ekologiýanyň üýtgeýän häzirki şertlerinde bu ösümlikleriň goralyp saklanmagy hem-de öwrenilmegi aýratyn ähmiýete eýe bolup, lukmançylyk we farmakologiýa üçin täze gözýetimleri açýar.

 Maliýe-ykdysadyýet toplumy tarapyndan milli ykdysadyýetimizi ösdürmek hem-de diwersifikasiýalaşdyrmak, bäsdeşlige ukyplylygyny, innowasion ösüşini ilerletmek boýunça giň gerimli işler amala aşyrylýar. Häzirki wagtda Türkmenistany durmuş-ykdysady taýdan ösdürmäge gönükdirilen maksatnamalar üstünlikli durmuşa geçirilýär. Bank ulgamyny kämilleşdirmek boýunça döwlet maksatnamasynda kesgitlenen çäreleriň çäklerinde bank amallarynyň täze görnüşlerini girizmek we innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmak, telekeçilik işleriniň dolandyrylyşyny kämilleşdirmek, banklaryň maliýe hasabatlylygyny halkara standartlaryň derejesine çykarmak, ulgamyň işgärleriniň hünär derejesini ýokarlandyrmak boýunça anyk çäreler görülýär.

 Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ulag-aragatnaşyk pudagyny toplumlaýyn döwrebaplaşdyrmak, ýurdumyzyň logistika mümkinçiliklerini giňeltmek boýunça hem maksada gönükdirilen işler üstünlikli durmuşa geçirilýär. Ulag-kommunikasiýa strategiýasynyň amala aşyrylmagy bilen, ýurdumyz sebit we halkara derejeli möhüm ulag-logistika merkezi hökmünde eýeleýän ornuny barha pugtalandyrýar. Türkmenistan gadymy döwürlerden bäri yklymyň söwda ýollarynyň möhüm çatrygynda ýerleşip, halkara ulag ulgamyna goşulyşmaga, deňiz, howa, demir ýol, awtomobil gatnawlaryny öz içine alýan Gündogar — Günbatar we Demirgazyk — Günorta halkara ulag geçelgeleriniň döwrebap ulgamynyň döredilmegine möhüm ähmiýet berýär. Munuň özi bu ugurlar boýunça ýolagçylary gatnatmagy, ýükleri daşamagy doly üpjün etmäge mümkinçilik berer. Gatnawlaryň möçberini artdyrmak üçin demir we awtomobil ýollarynyň gurluşygynyň taslamalary amala aşyrylýar. Howa, deňiz ýollarynyň, gury portlaryň döwrebap infrastrukturasy döredilýär. Logistikany sazlaşykly hem-de utgaşykly alyp barmak babatda giň gerimli işler durmuşa geçirilýär.

 Ýurdumyzyň milli pawilýony bilen tanyşlygyň dowamynda Ýaponiýanyň wekilleri Türkmenistanyň dürli ugurlarda ýeten belent sepgitleriniň Gahryman Arkadagymyzyň başyny başlan çuňňur oýlanyşykly ykdysady strategiýasynyň hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilýändigine şaýatlyk edýändiklerini bellediler.

 Soňra hormatly Prezidentimiz we dostlukly ýurduň wekilleri türkmen milli tagamlary we bu ýerde gurnalan çaýhanada türkmen çaýynyň taýýarlanylyşy bilen tanyşdylar.

 Gözbaşyny gadymy döwürlerden alyp gaýdýan, özboluşlylygy bilen tapawutlanýan türkmen aşhanasy halkymyzyň baý medeniýetini we taryhyny beýan edýän tagamlaryňdyr däpleriň ajaýyp sazlaşygydyr, bereketli türkmen saçagy bolsa myhmansöýerligiň nyşany bolup durýar. Milli aşhanamyzda gök çaýa aýratyn orun degişlidir. Halkymyz çaý başynda söhbet etmegi adat edinipdir. Bu bolsa adamlaryň arasynda dostlukly gatnaşyklary pugtalandyrmaga ýardam edýär. Mundan başga-da, gök çaý adam saglygyna berýän peýdasy bilen meşhurdyr. Ol ruhubelentligiň we güýç-kuwwatyň çeşmesi hasaplanýar. Adaty hem-de halk lukmançylygynda gök çaý iýmit siňdiriş ulgamyny gowulandyrmak, bedeniň kesellere garşy durnuklylygyny pugtalandyrmak üçin serişde hökmünde ulanylýar. Gahryman Arkadagymyzyň “Çaý — melhem hem ylham” atly kitabynda belleýşi ýaly, çaý içmegi ata-babalarymyz nepesiňi durlamak hasap edipdirler. Çaý içilende adamyň şähdiniň açylyp, onuň on iki süňňüniň ynjalyk tapýandygyna ynanypdyrlar. Sähel ynjalyksyzlygy çaý içip ýeňip bolýandygyna bil baglapdyrlar. Çaý hakyndaky täsin pikirlere, türkmen halk döredijiliginde, edebiýatda ýygy-ýygydan gabat gelinýär. Şunuň bilen baglylykda, Milli Liderimiziň bu ajaýyp eseriniň ýapon diline hem terjime edilendigini bellemek gerek.

 Soňra döwlet Baştutanymyz we Ýaponiýanyň ýokary wezipeli wekilleri Türkmenistanyň milli pawilýonynyň birinji gatyndaky sowgatlyk dükany bilen tanyşýarlar. Onda milli senetçiligimiziň, sungatymyzyň we däp-dessurlarymyzyň özboluşlylygyny beýan edýän dürli önümler ýerleşdirilipdir. Bu önümler sergä gelýän myhmanlara halkymyzyň baý taryhy, senetçiliginiň çeperçilik aýratynlyklary bilen tanyşmaga mümkinçilik berýär. Ýurdumyzda öndürilýän şeýle önümler alyjylaryň arasynda uly islegden peýdalanýar. Sergide şeýle dükanyň göz öňünde tutulmagy medeni mirasymyzy gorap saklamaga we giňden wagyz etmäge, bu ugurda ýetilen sepgitler bilen tanyşdyrmaga, medeniýetleri özara baýlaşdyrmaga, halklary ýakynlaşdyrmaga ýardam berýär.

 Türkmenistanyň milli pawilýony bilen tanyşlykdan soňra, hormatly Prezidentimiz Ýaponiýanyň milli pawilýonyna baryp gördi. Bu ýerde döwlet Baştutanymyzy pawilýonyň ýolbaşçylary mähirli garşylaýarlar hem-de bu desga barada umumy maglumat berýärler.

 Ýaponiýanyň pawilýony ýaşaýşyň üznüksizligini alamatlandyrýan tegelek görnüşinde bolup, ekologik taýdan arassa agaçlardan bina edilipdir. Sergi tamamlanandan soňra, bu agaçlar beýleki binagärlik taslamalarynda ulanylar. Bu bolsa sirkulýasiýanyň möhüm ähmiýetine ünsi çekýär. Pawilýon üç bölümden ybaratdyr. “Geçmiş” atly birinji bölümde Ýaponiýanyň medeniýeti we däp-dessurlary, durmuş filosofiýasy bilen tanyşdyrylýar. “Häzirki döwür” diýlip atlandyrylýan ikinji bölümde Ýaponiýanyň tehnologiýalar, saglygy goraýyş, ulag we energetika ulgamlarynda gazanan üstünlikleri beýan edilýär. “Geljek” atly üçünji bölümde bolsa emeli aň, robototehnika ýaly geljegiň tehnologiýalary bilen tanyşdyrylýar.

 Soňra hormatly Prezidentimiz bu ýerde ýaşaýyş-durmuş şertlerinde sirkulýasiýanyň, şol sanda galyndylaryň gaýtadan işlenilmeginiň ähmiýetine bagyşlanan sergi eksponatlary bilen tanyşdyrylýar. Netijeli sirkulýasiýa we galyndylaryň gaýtadan işlenilmegi häzirki zaman jemgyýetinde möhüm ähmiýete eýedir. Munuň özi diňe bir ekologik taýdan jogapkärçilikli çemeleşme bolmak bilen çäklenmän, eýsem serişdeleri tygşytlamagyň hem wajyp şertidir. Serişdeleriň netijeli peýdalanylmagy we gaýtadan işlenilmegi daşky gurşawa ýetirilýän zyýany azaltmaga, ekologik abadançylygy üpjün etmäge ýardam berýär. Galyndylary gaýtadan işlemegiň döwrebap tehnologiýalarynyň ornaşdyrylmagy sirkulýar ykdysadyýet üçin täze mümkinçilikleri açýar hem-de tebigy serişdelere aýawly çemeleşmek medeniýetini kemala getirmäge ýardam berýär. Ýaşaýyş-durmuş şertlerinde sirkulýasiýa bir önümçilikdäki galyndylaryň beýleki bir önümçilikde çig mal hökmünde ulanylmagyny göz öňünde tutýar. Munuň özi tebigata ýetirilýän zyýany azaltmak bilen bir hatarda, täze önümçilikleri döretmek ýaly ykdysady mümkinçilikleri hem açýar. Netijeli sirkulýasiýa durnukly ösüşiň möhüm şerti bolmak bilen, tebigy serişdeleri gorap saklamaga, has sagdyn, sazlaşykly jemgyýeti kemala getirmäge ýardam edýär.

 Ýaponiýanyň milli pawilýony bilen tanyşlykdan soňra, hormatly Prezidentimiz pawilýonyň ýolbaşçylary bilen hoşlaşyp, bu ýerden ugrady.

 Günüň ikinji ýarymynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Osakanyň Kansai Halkara howa menziline geldi we bu ýerden Tokio şäherine ugrady. Birnäçe wagtdan soňra, döwlet Baştutanymyzyň uçary iki ýurduň Döwlet baýdaklary bilen bezelen Tokionyň Haneda Halkara howa menziline gelip gondy. Bu ýerde döwlet Baştutanymyz mähirli garşylanyldy.

 Hormatly Prezidentimiziň Ýaponiýa sapary dowam edýär.

tdh.gov