Makalalar

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda Türkmenistanyň ykdysady kuwwaty barha pugtalanýar. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň eksport mümkinçilikleri hem ýylsaýyn ýokarlanýar. Häzirki wagtda Türkmenistan tebigy gazyň, nebit önümleriniň we elektrik energiýasynyň uly mukdarlaryny daşary ýurtlara ibermek bilen bir hatarda, senagat, azyk, himiýa, oba hojalyk, elektronika ýaly köpugurly önümleri hem daşarky bazarlara eksport edýär. Döwlet tarapyndan milli ykdysadyýeti diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek üçin edilýän tagallalar, telekeçilere döredilip berilýän giň mümkinçilikler bolsa daşary ýurtlara iberilýän türkmen harytlarynyň möçberiniň yzygiderli artmagyna şert döredýär. Oýlanyşykly geçirilen özgertmeleriň netijesinde soňky ýyllarda Türkmenistanyň daşary söwda dolanyşygynda hasaba alynýan oňyn söwda balansy hem ýyl-ýyldan ýokarlanýar.

Telekeçilerimiz tarapyndan öndürilýän dürli görnüşli ýuwujy, şahsy arassaçylyk serişdeleri, atyrlar, diş pastalary, şampunlar we beýlekiler hem daşary bazarlara iberilýär. Türkmenistanyň eksportynda uly orny eýeleýän pudaklaryň ýene-de biri dokma toplumydyr. Toplumyň kärhanalarynda öndürilýän dürli görnüşli ýüplükler, matalar we taýýar önümler bu günki günde daşarky bazarlarda uly islegden peýdalanýar. Netijede, nah ýüplüginiň dürli görnüşleri, dürli usulda dokalan matalar we egin-eşikler, hammam toplumlary, ýapynjalar, lukmançylyk pamygy ýaly dürli taýýar önümler uly möçberde daşary ýurtlara eksport edilýär. Şeýle-de el halylary, dürli görnüşde dokalan sowgatlyk dokma önümleri, egin-eşikleriň, aýakgaplaryň uly toplumlaryny daşarky bazarlara ugradylýar.

Oba hojalyk önümleri hem ýurdumyzyň daşary ýurtlara iberýän harytlarynyň sanawynda aýratyn orny eýeleýär. Hususan-da, döwlet tarapyndan azyklyk oba hojalyk önümlerini öndüriji ýer eýeleriniň we telekeçileriň salgytlardan boşadylmagy, olara amatly şertleriň döredilmegi bilen ýurdumyzda ýyladyşhanalarda ýetişdirilýän gök we bakja önümleriniň möçberi hem çalt depginde artýar. Şol bir wagtyň özünde olaryň eksporty hem ýokarlanýar. Ýyladyşhanada ýetişdirilen banan, ýertudana ýaly miweler, mäş, dary ýaly däneler we beýleki oba hojalyk önümleri eksport edilýär. Daşary ýurtlara iberilýän azyk önümleriniň hatarynda dürli görnüşli şokoladlary, konditer önümlerini, gazlandyrylan alkogolsyz we gazsyz alkogolsyz içgileri, miwe şerbetlerini, gaplamalary, süýt, et we şöhlat önümlerini görkezmek bolar. Olaryň aglabasy türkmen telekeçileri tarapyndan öndürilip, daşary ýurtly işewürler tarapyndan uly isleg bildirilýän önümler bolup durýarlar.

Ýurdumyzyň eksportynda gurluşyk harytlarynyň hem mynasyp orny bar. Hususan-da, armatur, aýna önümleri, sement, mebel, izogam, kalikum, gipsden edilen asma potoloklar we profil ulgamlary ýaly gurluşyk harytlary Türkmenistan tarapyndan sebitiň döwletlerine ugradylýar. Täze döredilýän önümçilikleriň netijesinde gurluşyk harytlarynyň möçberini artdyrmaga hem uly mümkinçilik açylýar.

Eziz Diýarymyzda geçirilýän sanly özgertmeleriň netijesinde häzirki wagtda döwrebap tehnologiýalary öndürýän önümçilikler hem üstünlikli iş alyp barýarlar. Olara mysal edip, «Aýdyň gijeler» hojalyk jemgyýetini, «Agzybirlik tilsimaty» bilelikdäki kärhanasyny bellemek bolar. Bu kärhanalar häzirki wagtda ykjam telefonlary, noutbuklary we iş kompýuterlerini, telewizorlary, dükanlar üçin kassa we beýleki birnäçe elektron enjamlaryny öndürmek bilen meşgullanýarlar. Olaryň öndürýän önümleri içerki bazardaky islegleri kanagatlandyrmak üçin ulanylýar hem-de daşary ýurtlara-da eksport edilýär. Türkmen öndürijileri tarapyndan taýýarlanylýan elektron enjamlarynyň ýokary hile eýedigi bolsa, olaryň sebit bazarynda hem öz ornuny tapmagyna ýardam edýär. Ýokarda agzalanlardan başga-da, guradylan buýan köküniň ekstrakty, akkumulýatorlar ýaly beýleki harytlar hem daşarky bazarlara ugradylýar. Türkmenistanyň eksport kuwwatynyň artmagy bilen baglylykda, türkmen harytlarynyň eksport geografiýasy we köpdürlüligi dowamly ýagdaýda çygryny giňeldýär.

Türkmenistan dünýä döwletleri bilen özara bähbitli hyzmatdaşlyga esaslanýan gatnaşyklary alyp barýar. Ýurdumyzdaky abadançylyk, işewürlige berilýän goldaw we ygtybarly hyzmatdaş hökmünde ata Watanymyzyň halkara abraýy daşary ýurt maýa goýujylarynyň ünsüni özüne çekýär. Häzirki wagtda gurluşygy amala aşyrylýan Arkadag şäheriniň ikinji tapgyry hem şeýle üns çekiji taslamalaryň biridir. Sebitde deňi-taýy bolmadyk Arkadag şäheriniň «akylly» şäher konsepsiýasyna laýyklykda gurulmagy, onuň ikinji tapgyrynda, esasan, senagat zolagynyň we dürli önümçilikleriň göz öňünde tutulmagy oňa has köp maýa goýumlaryň çekilmegine şert döredýär. Geljekde uly megapolise öwrülmegi nazarda tutulýan Arkadag şäheriniň maýa goýumlary üstünlikli özleşdirmek üçin örän amatly taslamadygy daşary ýurtly bilermenler tarapyndan hem ykrar edilýär. Bir söz bilen aýdylanda, bu şäher diňe bir ýaşamak üçin däl, eýsem, işewürlik durmuşy üçin hem amatly şertleri hödürleýän mekandyr.

Goý, türkmen telekeçilerine ähli şertleri döredip, Türkmenistanda öndürilen önümleri daşary ýurtlara eksport etmek, Watanymyzyň halkara abraýyny öňküden-de beýgeltmek ugrunda beýik işleri durmuşa geçirýän Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, belent başlary aman bolsun!

Çeşme: «Esger»  gazeti https://turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/186256

19.03.2025